Alet Breugom werkt al 20 jaar met de leukste kinderen (en hun ouders) van Nederland: cluster 4 psychiatrie! Wekelijks schrijft zij hierover en voorziet iedereen, die er voor openstaat, van advies en een relativerende kijk op gedrag. Vandaag schrijft zij over speciaal leesonderwijs.
Elk jaar komen wij ze in veelvoud tegen: kinderen die niet willen lezen! Johan is hiervan een hardnekkig exemplaar.
En dan worden er ook steeds meer eisen aan je gesteld en daar houden onze autisten niet van.
Johan heeft autisme en niet zo’n klein beetje ook. Toch heeft hij veel mee. Een school die hem past als een jas en wat nog belangrijker is: ouders die net als school zijn autisme respecteren maar niet voetstoots accepteren. Deze combinatie van ouders en school drijft Johan soms tot wanhoop. Iedereen stelt maar eisen. Zo ook met lezen en lezen betekent dat je groter en slimmer wordt. En dan worden er ook steeds meer eisen aan je gesteld en daar houden onze autisten niet van. Voor hun weerstand tegen het lezen is dyslexie schijnbaar een dankbare dekmantel. De veelvuldig gestelde vraag van ouders: “Heeft mijn kind dyslexie?” is dan ook moeilijk te beantwoorden.
Rekenen gaat goed, Johan trakteer je met rekensommen. Lezen wordt gehaat. Als de klas in een leesboek leest, zit Johan vaak rigide met een stripboek, atlas of zijn rekenboek. In de ogen van Johan gaat dat lang goed. Totdat hij redactiesommen tegenkomt, deze sommen dwingen tot lezen. Aanvankelijk probeert hij anderen voor zijn karretje te spannen: stagiaires, onderwijsassistenten en kinderen worden bijna gechanteerd om de sommen voor te lezen, zodat hij verder kan. Wordt het voorlezen geweigerd dan is Johan woedend, berg je dan maar! Schelden en tieren als een bootwerker en oorverdovend krijsen zijn wapens in het sommen-voorleesgevecht.
Redactiesommen, stripboeken en de atlas hebben zijn interesse en worden door ons gebruikt om zijn lezen te bevorderen, hij geeft ons toestemming om binnen zijn wereld te komen. Voor zijn gevoel houdt hij de regie. Uiteindelijk gaat Johan lezen, redactiesommen kan hij maken. Maar dan komt er een nieuw probleem: Niemand mag het weten, want dan stelt de buitenwereld, zoals gezegd, steeds hogere eisen. In zijn kerstrapport mag ik van hem nadrukkelijk niets over zijn leesvorderingen vermelden. Daar mogen ze thuis nooit achter komen! “Je vertelt het ze niet”, drukt hij me op het hart als er een ouderavond komt, “dat hoeven ze niet te weten”. Natuurlijk licht ik de ouders in, ze zijn opgelucht dat Johan nu leest. Als echte Johan-experts herkennen zij deze hardnekkige houding en gezamenlijk wachten wij op het vervolg.
Boodschappen doen is bij ons op school belangrijk, het geeft een leerling status.
Uiteindelijk verraad deze slimmerik zichzelf. Zijn vader, die voorzitter van de MR is, komt vaak op school en zit op een maandag bij ons op het kantoor voor overleg. Johan komt binnen, ziet zijn vader maar heeft er geen oog voor. Hij wil boodschappen doen. Boodschappen doen is bij ons op school belangrijk, het geeft een leerling status en wordt door de kinderen als pure verwennerij ervaren. “Wat moet ik halen, Alet?” “Nou rustig maar, ik zit even met je vader te praten. Pak eerst maar een papiertje voor een boodschappenlijstje”. Even later valt hij door de mand. Johan schrijft woorden als eieren, brood, boter en blikje tonijn . Als de boodschappenlijst klaar is, merkt Johan pas zijn lachende vader op. Hij kleurt rood tot achter zijn oren. En een wanhopige uitroep volgt: “Oh, nou weten zij het ook!”
Het bericht Sexiedyl tatabes tien?! Dyslexie bestaat niet?! verscheen eerst op De Mama Company.
